نشست خبری جشنواره بین المللی فیلم مقاومت با حضور محمد خزاعی دبیرجشنواره و یزدان عشیری مدیر روابط عمومی صبح امروز در مجتمع فرهنگی هنری اسوه برگزار شد.

محمد خزاعی دبیر جشنواره پانزدهمین جشنواره بین الملیلی فیلم مقاومت اظهار کرد: پیش از ورود به بحث اطلاع رسانی لازم است تاریخچه ای از دوران گذشته بگویم. جشنواره ای که از لحاظ ماهیت، هویت و مانیفست اهمیت دارد و نمی توان از آن چشم پوشی کرد. این جشنواره از سال 62 در بحبوحه روزهای جنگ بچه های دلسوزی را داشت که دور هم جمع شدند و فضایی با عنوان جشنواره فیلم دفاع مقدس را برپا کردند تا آثاری با موضوع انقلاب و دفاع مقدس تولید و مورد حمایت قرار بگیرد. نکته حائز اهمیت این که ما در دوران انقلاب به این مهم رسیدیم و موضوعاتی که در این 15 دوره مورد توجه قرار گرفته است از لحاظ هدف گذاری کاملا هویدا و روشن است.

وی با اشاره به اینکه تاکنون 14 دوره از این رویداد سینمایی برگزار شده است؛ افزود: امسال به دلیل همزمانی ایام محرم با جشنواره زمان برگزاری را برای چند دوره به آذر ماه موکول کردیم. ضمن اینکه در سراسر دنیا هر ساله جشنواره های زیادی با رویکردهای شبیه به ما برگزار می شود که غالبا توجه شان بر فلسطین، اشغالگری و مقاومت است اما بررسی های صورت گرفته نشان می دهد این رویدادها در عین داشتن قالب مشخص و طرفداری از بحث مقاومت؛ به آثاری ضریب می دهند که با رویکرد جشنواره مقاومت همخوانی ندارند. بالغ بر 10 هزار جشنواره برگزار میشود که 14 تای آن به نوعی با مضامین ما همخوانی دارند اما اکثرشان جریان ضدصهیونیستی و فلسطین در دستور کار قرار داده اند.

خزاعی گفت: از این تعدادی که رویکردشان با ما همسو است 3 جشنواره تعطیل شدند و 9 رویداد دیگر باقی ماندند اما آنچه برای ما اهمیت دارد اینکه جشنواره ای با این نگاه، گستردگی و سطح کیفی در خاورمیانه و آسیا نداریم و در دنیا هم بیشتر رویکردشان متفاوت از آثار نمایش داده شده ماست چرا که تلاش دارند بین اسراییل و فلسطین رابطه مسالمت آمیز نشان دهند و به همین خاطر غالبا به بحث آداب و رسوم و سنت ها می پردازند و نگاه استراتژیک در سینمای شان کمتر به چشم می خورد. اگرچه ما از نظر شرایط برگزاری که بیشتر به بحث مالی مربوط می شود در شرایط خوبی نیستیم اما تمام تلاش مان این است که به هر طریقی شده نگذاریم این جشنواره تعطیل شود چرا که ادامه نداشتن حیات سینمای مقاومت یعنی پذیرش شکست فیلم مقاومت در عرصه فیلمسازی و سینما.

سهم فروش سینمای دفاع مقدس در شش ماهه نخست 25 درصد/ 35 میلیارد تومان

وی اشاره کرد: فروش خوب سینمای مقاومت، انقلاب و دفاع مقدس در نیمه اول سال خیلی خوب بود و علی رغم اینکه بیان می کنند از این ژانر استقبال نمی شود اما آمار نشان می دهد از 147 میلیارد فروش نیمه اول سال 35 میلیارد به این آثار اختصاص دارد که 25 درصد سهم سینما را شامل می شود. ضمن اینکه فراموش نکنیم از 100 فیلم تولید شده در سینمای ایران کمتر از 10 اثر به این ژانر تعلق دارد بنابراین این رقم فروش، کاملا قابل توجه است.

خزاعی درباره بخش های مختلف این جشنواره نیز عنوان کرد: در بخش مسابقه ملی؛ جشنواره در بخش های مستند، سینمایی و کوتاه فعالیت می کند در بین الملل نیز بخش های مستند ، کوتاه و سینمایی را خواهیم داشت و در کنار این ها بخش جنبی و پژوهشی لحاظ شده است که در حیطه رقابت قرار نمی گیرد. در مجموع 11 بخش رقابتی داریم و 8 بخش جنبی و پژوهشی . ضمن اینکه در بخش سینمای ایران دوره های پیش انیمیشن، نماهنگ و ... را داشتیم که امسال به دلیل مسایل مالی حذف شدند.

رشد زنان فیلمساز

وی ادامه داد: در مجموع فیلم های ایرانی و خارجی 1650 اثر به دبیرخانه رسیده که 744 اثر آن ایرانی بوده و در این میان آنچه بسیار اهمیت دارد حضور پررنگ بخش خصوصی است که در مضامین انقلابی نسبت به گذشته فعالیت های بیشتری در تولید دارند. بااین تفاسیر بخش دولتی 533 اثر و خصوصی 211 اثر ارسال کرده اند که بیشتر کوتاه و مستند بودند. 657 فیلمساز مرد و 87 کارگردان زن داشتیم. 473 اثر از تهران 271 اثر نیز از شهرستان به دست ما رسیده است. در گروه سنی بین دهه های 40 تا 50 تا کنون 105 اثر به دست ما رسیده 103 اثر نیز متعلق به متولدین دهه 50 تا 60 است و جوانان بین دهه 60 تا 70 نیز 375 اثر برای ما ارسال کرده اند از بین متولدین 71 تا 75 نیز 91 اثر به دست ما رسیده است که در این میان بچه های انقلاب و جنگ یعنی متولدین 61 تا 70 بیشتر ترین آمار ارسال اثر را داشته اند.

تنوع مضامین و موضوعات

وی اشاره کرد: موضوعاتی چون شهدا، خانواده های شان، داعش، حجاب، خانواده، مدافعان حرم، سوریه، یمن، فتنه، منافقان و ... برخی از مضامین این دوره جشنواره مقاومت هستند. هیات انتخاب از 15 شهریور کار خود را آغاز کرده و تا 15 مهر به فعالیت خود ادامه می دهد. یکی از بخش های جدید این دوره بخش روایت نو مربوط به فیلمساز اولی هاست که فیلمسازان کوتاه و مستند هم در این بخش گنجانده می شوند. اضافه کردن این بخش به منظور کشف استعدادهای جدید خواهد بود که بتوانند در سال های آینده سینمای مقاومت را ادامه دهند.

تولید 123 فیلم در بخش جلوه گاه نور طی سه دوره

محمد خزاعی در ادامه اشاره کرد: برنامه های طراحی شده در آستانه 40 سالگی، بخش «جلوه گاه نور» است که هرسال برگزار می شود. در دوره یازدهم موضوع شهدای ترور، دوره سیزدهم والدین شان مورد توجه ما بودند که به خاطر مساعدت اقتصادی توانستیم 123 اثر در این زمینه تولید کنیم اما متاسفانه امسال چنین شرایطی را نخواهیم داشت. بخش دیگر «40 شاهد» است که در آن قرار است بهترین آثار 40 ساله انقلاب و دفاع مقدس توسط مردم انتخاب شود. این بخش با همکاری شبکه 3 سیما از اول آبان ماه روی سایت جشنواره بارگذاری شده و مردم می توانند بهترین فیلم، کارگردان و نویسنده را انتخاب کنند تا در مراسم افتتاحیه یا اختتامیه اعلام شود. در بخش بین الملل سینمایی و مستند 906 اثر متقاضی از 73 کشور حاضر شده اند که نسبت به گذشته افزایش چشمگیر داشتیم و این نشان می دهد جایگاه مان در منطقه و بین فیلمسازان تثبیت شده است در واقع جشنواره مقاومت پایگاهی برای عرصه فیلمسازی است.

تربیت و آموزش 270 فیمساز در منطقه

وی ادامه داد: نروژ، آلمان، ترکیه، کره، انگلیس، لبنان، عراق ... برخی از کشورهایی هستند که در این دوره آثارشان به دبیرخانه ارسال شده است. بحث آموزشی یکی از مهمترین بخش های دوران پیشین جشنواره بود که در حوزه بین الملل فیلمسازان انقلابی شناسایی می شدند و برای شان کلاس های آموزشی تدارک دیده می شد تاکنون 270 هنرجو از این کلاس ها بیرون آمده اند و برخی از انها فعالیت های جدی سینمایی خود را دنبال کرده اند. از طرف دیگر اعزام مربی و استاد به برخی کشورها را داشتیم و برای هنرجویان دوره های متعددی توسط فیلمسازان مجرب ایرانی برگزار کردیم اما متاسفانه امسال این بخش را نخواهیم داشت.

خزاعی گفت: بخش عماد مغنیه از بخش های ثابت سال های پیش است که به موضوع داعش و مدافعان حرم می پردازد و خانواده شهید مغنیه امسال هم در اختتامیه حضور دارند و به برندگان جایزه می دهند و خوشبختانه این بخش بازتاب بسیاری دارد. در کنار همه این بخش ها ما هفته های فیلم مقاومت را داشتیم که تا کنون در 12 کشور برگزار شده است و بالغ بر 47 فیلم را اکران کرده ایم. در چنین شرایطی می گویند فیلم های انقلاب و دفاع مقدس استقبال نمی شود در صورتی که شاهدیم هر زمان فرصتی فراهم شد این فیلم ها به خوبی دیده شدند و ما هم از اینکه آثار مان به دیگر کشورها ارسال و مورد توجه واقع شود کوتاهی نخواهیم کرد. از طرفی مقام معظم رهبری بیان کردند که هر آنچه به صورت فیلم و مکتوب از این ژانر وجود دارد ترجمه شود و در اختیار کشورهای دیگر قرار بگیرد. ما نباید کاری کنیم که زمین بازی از ما گرفته شود. باید با کمک نهادهای مرتبط جریان این فرایند درست شکل بگیرد. بخش خصوصی توان حضور بین الملل ندارد اما نهادهای دولتی و سازمان های مرتبط می توانند آیین نامه تدوین کنند تا از این آثار به درستی حمایت شود. امسال هم تلاش می کنیم هفته های فیلم در یکی دو کشور برگزار کنیم.

وی با بیان اینکه جشنواره مقاومت این دوره 5تا 10 آذرماه در سینما فلسطین برگزار می شود؛ عنوان داشت: در کنار بخش اسلام ستیزی و ایران هراسی که کارشناسان مختلفی به صحبت می پردازند؛ کارگاه انتقال تجربه را داریم که فیلمسازان جوان ثبت نام می کنند و می توانند در کارگاه ها حضور پیدا کرده و استادان از سکانس های شاخص فیلم شان صحبت کنند. بخش بزرگداشت و نکوداشت ها را امسال خواهیم داشت که به زودی نام عزیزان اعلام می شود. آثار سینمایی منتخب به دلیل محدودیت های زمان و مکان شرایط اکران همه شان فراهم نیست و برخی از انان نمایش داده می شود. همچون سال های دیگر امکان حضور جدی در شهرستان ها را نخواهیم داشت اما اگر شهری درخواست دهد و مایل به همکاری باشد حتما استقبال می کنیم. ما بخشی به نام «40 سال 40 فیلم» داریم که توسط انجمن فیلم دفاع مقدس برگزار می شود. فراخوان آن ارسال شده و در حال داوری است. در این بخش 10 اثر کوتاه، 10 فیلم سینمایی و 20 مستند در تولید مورد حمایت قرار می گیرند.

خزاعی در پایان گفت: بودجه مصوب ما در سال گذشته 3 میلیارد بود امسال با افزایش تورم به یک و نیم میلیارد کاهش پیدا کرد اما با تلاش انجمن سینمای دفاع مقدس، بنیاد روایت، سازمان بسیج و سازمان سینمایی مجموعه بودجه 2 میلیارد و 400 میلیون تومان به این رویداد تخصیص یافت و ما در هر شرایطی این جشنواره را نه در یک شب بلکه به صورت جشنواره برگزار می کنیم چراکه کارکرد فرهنگی و تاثیراتش برای ما حائز اهمیت است.

دبیر جشنواره در ادامه تشریح کرد: هر سال جشنواره های زیادی با موضوع و رویکردهایی که به طور کلی یا جزئی، قرابت هایی با رویکرد در پیش گرفته شده توسط جشنواره فیلم مقاومت دارد برگزار می شوند. جشنواره هایی با درونمایه هایی که موجب گرد هم آوردن آثاری با موضوعات فلسطین، اشغالگری، مقاومت و روایت های انسانی از رویدادهای مختلف می گردند. اما بررسی های مقدماتی صورت گرفته نشان می دهد که بسیاری از آنها، در عین داشتن قالب و ظاهری که طرفداری از رویکرد مقاومت را به ذهن میاورد، نهایتا به آثاری ضریب می دهند که به هیچ وجه با رویکرد مد نظر در مجموعه ی جشنواره ی بین المللی فیلم مقامت همخوانی ندارند.

وی ادامه داد: جشنواره هایی که نهایت تلاش آنها، بیان روایت های مختلفی است که برای مثال، روایت صهیونیست ها از موضوع فلسطین را نیز شامل می شود. روایت هایی که به بهانه ی آشنا کردن مخاطب با "تمام" واقعیت، ملغمه ای از سره و ناسره را به خورد مخاطب می دهند. با در نظر گرفتن همه ی این موارد نیز جشنواره هایی که به طور مداوم در این حوزه برگزار می شوند، بسیار کم تعدادند و بسیاری از همان تعداد اندک نیز شامل رویدادهای در مقیاس کوچک شده و بواقع رویدادهای محلی هستند. همینطور پررنگ ترین وجه در بسیاری از آنها، وجه سرگرمی بوده و برگزار کنندگان می خواهند در فضایی آرام، برای نمونه، موضوع زندگی مسالمت آمیز فلسطینی ها و صهیونیست ها را مطرح نموده و زمینه ای برای آشنایی مخاطب با مسائل فرهنگی چون نوع پوشش، موسیقی و غذاهای فلسطینیان را فراهم آورند. به این موضوع می باید تعطیلی گاه و بیگاه این جشنواره ها به دلیل نبود منابع ثابت تامین هزینه ها یا تغییر در سیاست ها (برای نمونه جشنواره بزرگ فیلم الجزیره که دیگر برگزار نشده و از قطر به بالکان منتقل شده است) را نیز اضافه نمود. همینطور هدف اصلی یا جنبی بسیاری از رویدادهای گفته شده که با ظاهری موجه برگزار می گردند، در نقطه ی مقابل رویکرد مقاومت قرار می گیرد. قابل ذکر است که سالانه بیش از ده هزار جشنواره ی فیلم با موضوعات و رویکردهای مختلف در دنیا برگزار می شود و نیازی به گفتن ندارد که سهم جشنواره هایی که قرابتی حداقلی به لحاظ رویکرد با رویکرد جشنواره ی مقاومت را داشته باشند، بسیار اندک است و متاسفانه با تعطیلی جشنواره ی مقاومت، عملا هیچ جشنواره ی فیلم مطرح و ساختارمندی در منطقه ی ما، برای پیگیری این رویکرد وجود نخواهد داشت.

تنها 12 جشنواره فیلم با موضوع فلسطین

خزاعی با بیان اینکه جشنواره­های با رنگ و بوی مقاومت، عمدتاً بر محوریت فلسطین معنا می­یابند. اضافه کرد: در یک بررسی مشخص شد که در کل جهان تنها 12 جشنواره فیلم با موضوع فلسطین وجود داشته­اند که از این میان 3 جشنواره در طول زمان تعطیل، و 9 جشنواره همچنان ادامه دارند. این در حالی است که در جهان هیچ جشنواره فیلمی وجود ندارد که حوزه مقاومت را به گستردگی جشنواره فیلم مقاومت تعریف کرده باشد و بتواند با تبادلات فرهنگی با فیلمسازان دیگر نقاط جهان، زمینه گفتگوی بین المللی حوزه مقاومت را فراهم نماید.

از سوی دیگر بررسی جشنواره­های با موضوعات حوزه مقاومت نشان می­دهند که آثار پذیرفته شده در جشنواره بین­­المللی مقاومت از نظر کیفی از سطح بسیار بالاتری نسبت به آثار پذیرفته شده در جشنواره­های مشابه دارد.

نگاه جشنواره بین­­المللی فیلم مقاومت که علاوه بر ترویج صلح و بازنمایی درد و رنج انسانی به دنبال بزرگ نمودن ثمرات گران سنگ مقاومت علیه ظلم است، گوهری است که تقریباً در هیچ کدام از جشنواره­های فیلم دنیا یافت نمی­گردد. غلبه نگاه پاسیفیسیتی که به بهانه ترویج صلح و اتخاذ رویکرد ضد جنگ، در عمل اشغالگری و سرکوب و ظلم را می­پذیرند، آفت جدی جشنواره­های ضد جنگ است که جشنواره بین­­المللی فیلم مقاومت به خوبی آن نگاه را از نظام ارزش­گذاری خود خارج نموده است. گزافه نیست اگر بگوییم ادامه نداشتن حیات جشنواره بین­­المللی فیلم مقاومت، یعنی پذیرش شکست نگاه مقاومت در عرصه فیلمسازی و سینما.

پرسش و پاسخ

- خیلی از نهادهای انقلابی صریح گفتند هیچ حمایتی از جشنواره مقاومت نمیکنند! من نفهمیدم چرا؟ بودجه میگیرند برای حمایت از سینمای انقلاب و حتی از جشنواره مقاومت حمایت نمیکنند!

- هرچند کمتر از ده درصد تولیدات سینمای بلند به مقاومت و دفاع مقدس میپردازد و آنها هم اغلب متعلق به ارگانهایند اما در جشنواره_مقاومت با رشد محسوس تولیدات بخش خصوصی در حیطه های کوتاه و مستند روبروییم

- در ادوار پیشین هم فیلمسازان اسرائیلی برای ما فیلم فرستادند و در این دوره هم, همین طور! هزاران بار کفایت نمیکند از جمله فیلمهای اسرائیلی ارائه شده به جشنواره مقاومت بود که پذیرفته نشد!

- نجدت انزور کارگردان پادشاه شنها با فیلم جدیدش به جشنواره خواهد آمد!!

- هم امپراطور جهنم و هم به وقت شام از جشنواره خارج شدند چون زیبنده نیست با حضور من بعنوان تهیه کننده, این آثار در بخش رقابتی باشند و درباره حضورشان در بخش جنبی بزودی تصمیم گیری خواهد شد!

- امسال دچار مشکلات عدیده ای در برگزاری جشنواره هستیم; ارگانهای ذینفع به بهانه اوضاع اقتصادی از حمایت سرباز زدند اما در نهایت بنیاد روایت و انجمن دفاع مقدس با تامین کف بودجه شرایط راه اندازی جشنواره را فراهم کردند!

- باعث تاسف است که از سینماگران شاخص ژانر جنگ و دفاع مقدس در محافل دولتی تجلیل نمی شود به بهانه اینکه وظیفه جشنواره مقاومت است که از آنها تجلیل کند!!

- حداقل دوازده جشنواره با مضمون مقاومت در جهان داریم اما ارگان های تولیدکننده محصولات مقاومت آن قدر دچار رخوتند که محصولاتشان را حتی به چنین جشنواره هایی عرضه نمی کنند!!

- در دوازده کشور جهان از سوریه تا عراق و هند و کنیا و لبنان هفته فیلم مقاومت داشتیم برای اکران فیلم های برگزیده مقاومت!

- رهبری تاکید کردند بر عرضه جهانی محصولات دفاع مقدس پس هم حوزه هنری، هم ارشاد و هم سایر ارگانها باید حمایت کنند از عرضه فیلمهای دفاع مقدس در قالب هفته های فیلم مقاومت!

- روایت نو را در جشنواره مقاومت راه انداختیم برای تشویق فیلم اولیها همان طور که در زمان دبیری فجر #نگاه_نو را راه انداختیم که اسباب معرفی برخی چهره های جوان به سینمای حرفه ای شد